Ήταν για τους αρχαίους Έλληνες ο 9ος μήνας του αττικού ημερολογίου και ο δεύτερος μήνας της άνοιξης, που αντιστοιχούσε στους σημερινούς γρηγοριανούς μήνες Μάρτιο-Απρίλιο.
Ονομάστηκε έτσι «από των ελάφων, αίτινες τω μηνί τούτω εθύοντο τη ελαφηβόλω Αρτέμιδι» (Bekket, An-Gr. I, 249).
Οφείλει, δηλαδή, την ονομασία του στα Ελαφηβόλια, γιορτή κατά την οποία θυσιάζονταν ελάφια προς τιμήν της ελαφηβόλου θεάς του κυνηγιού Αρτέμιδος, η οποία αγαπούσε ιδιαιτέρως την έλαφον και ετέρπετο με κατ’ εξοχήν «κάπροισι και ωκείης ελάφοισιν» (Ομ. Οδυσ. Ζ 104) δηλαδή, η οποία ευχαριστείτο να κυνηγά αγριογούρουνα και γοργοπόδαρα ελάφια.
Από την 8η ή την 9η μέχρι την 13η του Ελαφηβολιώνα, ετελούντο στην Αθήνα τα Μεγάλα Διονύσια ή κατ’ Άστει Διονύσια, με τις επιμέρους γιορτές τους κάθε τρίτο έτος. Στα Μεγάλα Διονύσια προΐστατο ο Επώνυμος άρχοντας. Μέρος της γιορτής των Μεγάλων Διονυσίων ήταν τα Πάνδια, αρχαία γιορτή των Αθηναίων προς τιμήν του Διός. Η ίδρυσή της αποδίδεται είτε στον Πανδίωνα, μυθικό βασιλιά των Αθηνών, ή στη νύμφη Πανδία, θυγατέρα του Δία και της Σελήνης.
Οι αρχαίοι Έλληνες, ιδίως στην Κρήτη και τη Μικρά Ασία, κατά τη διάρκεια αυτού του μήνα γιόρταζαν τα Ιλάρια, που ταυτίστηκαν με τη γιορτή της εαρινής ισημερίας μεταξύ 23ης και 25ης του σημερινού μήνα Μαρτίου. Οι εορτάζοντες πανηγύριζαν φορώντας στεφάνια και κωμικά προσωπεία.
Στην Αθήνα, κατά την εαρινή ισημερία, ετελούντο τα Αδώνια, προς τιμήν του Άδωνι και της Αφροδίτης.
Τα Αδώνια ή Αδώνεια διαρκούσαν δύο ημέρες. Από αυτές, η πρώτη εκαλείτο αφανισμός, κατά τη διάρκειά της οποίας, γυναίκες με δάκρυα στα μάτια θρηνούσαν τον θάνατο του Άδωνι. Η δεύτερη ημέρα λεγόταν εύρεσις και κατ’ αυτήν γιορταζόταν η ανάσταση του Άδωνι (Λουκ. Περί Συρίας Θεάς). Ο ελληνικός μύθος του θνητού Άδωνι και της θεάς Αφροδίτης αντιστοιχεί προς τον σουμεριακό μύθο του Ντουμμουζί (Γιος της ζωής) και της θεάς Ιναννά ή προς τον βαβυλωνιακό μύθο του Ταμμούζ και της θεάς Ιστάρ, που ήδη έχουμε αναφέρει. Για τους πιστούς, ο Άδωνις ήταν η προσωποποίηση της βλάστησης ο δε θάνατός του υποδήλωνε την εξαφάνιση της φυτικής ζωής κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Ενώ, η ανάστασή του συμβόλιζε την αναγέννηση της φύσης κατά την εποχή της άνοιξης.
Πάντως, τα Αδώνια ήταν γιορτές που ετελούντο σε όλες σχεδόν τις πόλεις της Ελλάδας σε διαφορετικές, όμως, ημερομηνίες. Έτσι, διάφορες ελληνικές πόλεις πανηγύριζαν τα Αδώνια κατά την εαρινή ισημερία, ενώ άλλες κατά τη χειμερινή ή τη θερινή τροπή, πάντα όμως προς τιμήν της Αφροδίτης και του Άδωνι. (Αριστ. Ειρ. 6, 420. Μουσαίου, Ηρώ και Λέανδρος, στ. 43). Σύμφωνα με άλλους ερευνητές, τα Αδώνια ετελούντο στην Αθήνα κατά τη θερινή τροπή και όχι κατά την εαρινή ισημερία, συμβολίζοντας πάντα την αναγεννώμενη φύση.
Ο Ελαφηβολιών, εκτός από την Αττική, αναφέρεται και στα μηνολόγια άλλων ελληνικών πόλεων, όπως της Απολλωνίας στη Χαλκιδική.
Κατά τη διάρκεια του Ελαφηβολιώνα γίνονταν στην Αθήνα τα Γαλάξια, μια σπουδαία γιορτή προς τιμήν της Κυβέλης, της Μητέρας των Θεών. Κατ’ αυτήν προσφερόταν στη θεά από τους νέους μία χρυσή φιάλη με τη «γαλαξία», χυλό από κριθάλευρο και γάλα, από το οποίο προήλθε και η ονομασία της. Λόγω όμως και της γιορτής των Γαλαξίων στη Δήλο, ο αντίστοιχος μήνας του αττικού Ελαφηβολιώνα ονομάστηκε Γαλαξιών.
ΆΝΟΙΞΗ λοιπόν από σήμερα!!Καλό μήνα και καλό ΝΕΟ ΞΕΚΙΝΗΜΑ ( όπως το θεωρούσαν και οι αρχαίοι Έλληνες αλλά και όπως το θεωρούν οι νεώτεροι) στη ζωή σας!!
ΑΝΟΙΞΗ